Een leerling met ADHD in de klas - tips voor leraars in het middelbaar onderwijs

Greet

18-01-2005 14:20

Hallo allemaal,
na de tips voor de leerkrachten in het basisonderwijs, vul ik graag aan met tips voor leerkrachten in het middelbaar onderwijs. Onderstaande ‘handleiding’ werd uitgewerkt door de orthopedagoge van onze school en hangt bij ons in de leraarskamer. Uitgetikt zijn het 4 A4-tjes.
Deze handleiding kan uitgeprint worden en overhandigd worden in de school. Indien nodig kan ze ook aan elke leerkracht afzonderlijk gegeven worden.
Ik hoop dat jullie er iets aan hebben.
Groetjes, Greet
Een leerling met ADHD in de klas. Tips voor leerkrachten :
gebaseerd op het boek ‘Kinderen met aandachts- en werkhoudingsproblemen’, Kaat Timmerman,
Acco, herwerkte versie 2002
- goed geïnformeerd zijn over de kenmerken van het ADHD-syndroom -weten dat dit iets organisch is en dat dingen vaak gebeuren buiten hun directe wil om - weten dat ADHD van blijvende aard is maar wel wat kan veranderen van uiterlijke verschijningsvorm
- niet teveel verwachten van ‘zelfstandig werken’: deze kinderen en ook de jongeren hebben meer begeleiding en sturing nodig - model staan
* agenda invullen - zoveel mogelijk nakijken - eventueel in het begin
van de les invullen
* samen boekentas maken - aan de hand van lijstje leren boekentas
zelf te maken
* mappen regelmatig samen met hen in orde zetten
* geen punten aftrekken voor ‘iets vergeten’ - met hen iets
afspreken om het vergeten tegen te gaan
* overzichtsbladen met hen opstellen over leerstof, toetsen, taken,
verwachtingen
* examenplanning samen opstellen
- niet teveel tegelijk verwachten : liever één aandachtspunt voor een periode en dan een ander - het werken met aandachtspunten geeft hen structuur - ze weten wat van hen verwacht wordt - evalueren volgens aandachtspunt
- haalbare verwachtingen stellen met regelmatige evaluatiemomenten zodat ze weten of ze voldoen - deze kinderen hebben meer bevestiging nodig (externe sturing)
* positieve bekrachtiging helpt zeker - zij zijn daar zeer gevoelig
voor
* enkel negatieve opmerkingen brengen hen niet op de juiste
weg (rode opmerkingen, rode stickertjes, .?) o straffen helpt niet, zij vergeten te snel
* een gedragskaart (met aanduidingen van goed/minder-goed) samen
opstellen is goed maar moet voldoende motiverend werken
* afspreken met andere leerkrachten en met de ouders - zo niet gaan
zij ‘ontsnappen’ - eensgezindheid onder alle omgevende personen is
nodig
* consequent zijn in verwachtingen en evaluatie
-duidelijke, enkelvoudige en concrete opdrachten en boodschappen geven -liefst op één of andere manier gevisualiseerd als geheugensteun
-studiehouding begeleiden :
* zij weten vaak niet wat ze moeten leren - ze zien geen structuur in
de leerstof
* duidelijke cursussen met logische indelingen (niet punt l en dan punt b )
* studie leren plannen - vooruitkijken - leren agenda te gebruiken
* studietijd leren afbakenen - pauzes leren gebruiken
-zorg dat ze altijd iets te doen hebben en dat er geen ‘dode’ momenten vallen - juist dan beginnen ze te storen - laat hen eventueel iets halen of brengen zodat ze even kunnen bewegen - ook jongeren blijven nood hebben aan beweging en afwisseling ook al worden ze vaak ervaren als minder druk
-zorg ervoor dat je weet dat ze de opdracht begrepen hebben, zij denken van wel maar … - vraag hen eventueel om de opdracht luidop te herformuleren - oogcontact eisen bij instructies : zij hebben een beperkte verdeelde aandacht en kunnen zich maar op één ding richten
-organisatie van de klas :
* liefst zo weinig mogelijk op hun bank
* spreek met hen af wat er moet liggen zodat ze niet te lang moeten gaan zoeken naar materiaal
* een plaatsje vooraan in de klas is zeer goed voor goedgestructureerde lessen waarin de kinderen zich niet te vaak kunnen of mogen ‘omdraaien’ - weet dat zij zich zullen omdraaien omdat ze de neiging hebben om op alle prikkels in te gaan
* achteraan in de klas is een probleem voor prikkelgevoelige kinderen maar is beter voor erg beweeglijke kinderen
* apart zetten is goed om zo weinig mogelijk afleiding te hebben, maar ze mogen het niet als een straf ervaren - sommige kinderen en jongeren vragen daar zelf om
* tijdens belangrijke toetsen en examens liefst zoveel mogelijk apart zetten, zelfs alleen in een klas
* zet ze niet naast het raam waardoor ze iets kunnen zien
* laat hen niet tijdens de speeltijd, turnen, zwemmen nog taken afmaken, binnenblijven of aan de kant zitten : zij nebben die beweging broodnodig
* zorg voor regels, normen en afspraken voor alle leerlingen uit de klas, dus ook voor het ADHD-kind/jongere
-je kan met het ADHD-kind veel bereiken als je met hen concrete afspraken maakt in een gemoedelijke sfeer waaruit zij ook begrijpen dat ze begrepen worden en dat je hen wil helpen en een kans geven
* voor de les even apart nemen (“Probeer weer even flink te zijn als vorige les, dat was goed!” - “Je mag naast X gaan zitten maar als ik vind dat het niet meer kan, zet ik je apart, afgesproken?” - "Ik zal af en toe eens een teken geven om je te laten weten of het goed is…1')
* kinderen en jongeren zijn je zeer dankbaar als je hen laat voelen dat je weet welk probleem ze hebben, dat je er rekening zal mee houden, dat je hen wil helpen zonder dat de anderen het merken, dat ze altijd naar jou mogen komen als er iets mis is
* spreek eventueel een vertrouwenspersoon aan die als persoonlijke coach kan fungeren - zorg wel dat het ‘klikt’ tussen leerling en coach - is vaak een oplossing in secundaire scholen
* werk liever met enkele verwittigingen dan onmiddellijk met
sancties…
-sommige kinderen en jongeren met ADHD zijn gebaat met medicatie. anderen weer niet! De leerkrachten kunnen mee helpen aan het juist instellen van medicatie - gedrag moet hanteerbaar worden zonder dat het kind een zombie wordt - zorg ervoor dat ze hun medicatie op tijd nemen, want zijzelf vergeten het uiteraard !
-werken met een vast systeem om de werkhouding te verbeteren is goed voor alle kinderen/jongeren in de klas/dus ook voor de ADHD'er : vb. de zelf instructiemethode van Meichenbaum, Cognet, stop-think-methode,…
-schrijf niet alle problemen die je meemaakt toe aan het ADHD-syndroom ! Het blijven uiteraard afzonderlijke persoontjes met aparte eigenschappen die los kunnen staan van ADHD.
Samenvatting :
ADHD in de klas - Tips voor leerkrachten :
- observeren / bevragen
- laten onderzoeken - begeleiden <-> zelfstandig werken
- niet teveel tegelijk
- haalbare verwachtingen
- duidelijkheid / structuur afspraken
- iets ‘te doen’
- opdracht begrepen ?
- organisatie van de klas
- beweging broodnodig - vertrouwen
Bernadette

18-01-2005 21:35

hoi Greet ,
Bedankt voor het stuk , effe een vraagje in hoeverre word er nu gebruik van gemaakt bij jullie .
Want aan de ene kant zeg je dat het bij jullie nog niet echt erkend word en aan de andere kant is er een pasklare gebruiksaanwijzing aanwezig .
Met andere woorden wat doen de leerkrachten ermee …..groet Bernadette
Greet

19-01-2005 07:27

Tja Bernadette,
de gebruiksaanwijzing is er natuurlijk maar of er rekening mee gehouden wordt?
Vergeet zeker niet dat het hier gaat om speciaal onderwijs dus MOET er wel degelijk feedback gegeven worden over ADHD. We hadden een paar jaar geleden een studiedag rond adhd en de orthopedagoge maakte dus, aan de hand van mijn documentatie (jammer, maar ook hier moet het blijkbaar van een ‘ouder’ komen), deze samenvatting.
Toen deze opgehangen werd in de leraarskamer waren de opmerkingen niet uit de lucht : ‘ZIJ zou eens gaan zeggen hoe WIJ het moeten oplossen..Lekker makkelijk want zij moet geen les geven en wij wel…’ Veelzeggend, niet?
Laat mij je vertellen dan ADHD-ers vooral gezien worden als lastposten en wat doen de meeste leerkrachten bij ons? Als het te gortig wordt, bellen ze de orthopedagoge of de andere leerlingbegeleidster en die wordt dan vriendelijk verzocht de vervelende kindertjes met zich mee te nemen.
Proberen met de ‘gebruisaanwijzing’ komt zelfs niet in hen op. Ik vraag me trouwens af hoeveel mensen de tips gelezen hebben. Triest, niet?
Greet
adhd moeder

19-01-2005 11:33

Hoi Greet,
Ook ik heb hem gelezen en denk dat de scholen er inderdaad iets mee kunnen doen.
Maar de vraag is doen ze het ook en zijn ze bereid dit te doen?????????
Wij zelf lopen met onze T constant tegen een muur van verzet aan.
De rugzak is met spoed aangevraagd en er zijn al verschillende maatregelen aangboden om het onze T wat makkelijker te maken op school.
Een groter schrift om in te schrijven, een liniaal, een pictogenda, en een briefje op zijn tafel zodat hij niet van het bord hoeft af te lezen (ivm concentratie).
En wat denk je, niets doet de leraar, het is m te veel moeite en kost te veel tijd.
Dit heeft hij gisteren letterlijk tegen mij verteld waar T bijstond.
Je kunt je wel voorstellen hoe T zich voelde!!!!!!
Bij de psych en Fysio worden hem allemaal regeltjes omgelecht die hij op school moet toepassen om de lessen enigzins goed te kunnen volgen maar ze willen dus gewoon niet meewerken.
Ja wat moet je dan als ouders?????
Ik sprong zowat uit mijn vel, en voelde dat mijn hoofd rood werd van woede ik kon m wel tegen het schoolbord aan smijten, echter ik heb me omgedraaid en ben gegaan.
Met de gedachten dat zullen we nog weleens zien of dat te veel werk is.
Samen met psych en fysio komen er gesprekken op school, ook het contactpersoon van het rugzakje gaat praten op school.
Er is nog veel te doen daar op school aldus ons contact persoon.
Ja en als ze echt niet willen zit er maar een ding op, T niet het kind van de rekening laten worden .
Moet hij dan naar speciaal onderwijs omdat de leeraar niet wil.
Groetjes adhd moeder
Greet

19-01-2005 13:48

Kijk, dat is nu net wat ik bedoel : als men niet WIL meewerken, helpen zelfs 1000 ‘gebruiksaanwijzingen’ niet!
En dat is zelfs bij ons op school, speciaal onderwijs dus, zo. Deze tips hangen nu al het tweede schooljaar omhoog aan het prikbord … met weinig resultaat, op een paar uitzonderingen na.
Ik geef je een voorbeeld : een zoon van een goede kennis van mij zit sinds september bij ons op school. Hij is een 16-jarige adhd-er, normaal begaafd maar via het bekende ‘afzaksysteem’ (bij ons beter bekend als het ‘watervalsysteem’) uit het gewone onderwijs getuimeld wegens geen rekening houden met… ondanks bidden en smeken van de ouders.
Nu zit hij dus in het speciaal onderwijs.
Zijn gedrag liet, wat te verwachten was, wat te wensen over (maar zelf was hij zich va, geen kwaad bewust ) , zeker omdat hij eind januari misschien mag overgaan van het derde (dat hij dus overdoet) naar het vierde jaar.
Reden : hij zit in de afdeling hoeklassen en heeft nog nooit een laspost in zijn handen gehad. In het begin van het schooljaar werd duidelijk dat er vooral aan het aspect werkveiligheid moet gewerkt worden. Als hij opmerkingen over zijn gedrag kreeg, wist hij helemaal niet wat hij verkeerd gedaan had. Ik zag het dus al opnieuw fout lopen. Ik heb me in 7 haasten naar de orthopedagoge gerept en samen hebben we de klassenraad bijeengeroepen en een gedragskaart opgesteld (met de eenvoudige dingen zoals ‘ik raak niemand aan’ en ‘ik sta op tijd in de rij’).
Sindsdien loopt het een pak beter. Elke dag wordt met hem besproken hoe het verlopen is. Ook zijn ouders werden naar school geroepen en samen met de vakleerkrachten werd besloten dat hij beter extra lessen hoeklassen zou volgen (voorstel van de ouders). Nu heeft zijn vakleraar contact opgenomen met de leraar waarbij hij de extra lessen volgt en ….bingo!
Enkele weken geleden vertelde ik aan m'n collega's hoe gelukkig zijn ouders zijn met de gang van zaken bij ons op school.
Die leraars antwoordden me verwonderd ‘da’s raar, want eigenlijk doen wij toch niet veel extra moeite hÃƒÂ¨?'
Eindelijk hadden ze dus door dat je met een kleine inspanning enorme resultaten kan boeken.
Maar die ‘gebruiksaanwijzing’? Die hangt te vergelen aan het prikbord….jammer maar waar!
Greet
M@ria

19-01-2005 21:09

adhd moeder,
je kan je afvragen of dwingen van de leraren zal helpen, meestal werkt dit nog meer in je nadeel en word je als een vervelende moeder gezien.
Neem van mij aan , als een school er niet voor open staat , gaat hij er nooit voor open staan.
Een te lange periode van proberen en nog eens proberen kan ook op T weer een verkeerde uitwerking hebben.
Ik wens je sterkte en wijsheid toe, vecht voor je T
liefs Maria
Bernadette

20-01-2005 00:17

Hoi ,
En toch denk ik hier anders over dan word je maar als vervelende ouder gezien , het gaat om het belang van jou kind en al heb je het gevoel dat je vecht tegen een muur , bij neerleggen kun je niet en mag je ook niet ten bate van je kind .
Tegenwoordig gooi ik het al meteen voor de voeten :Hallo met die koppigen moeder van en dan lach ik , de stem aan de overkant begint dan , nee hoor u komt op voor u kind deden meer ouders dat maar !!!!!!!!!!!!
Op de laatste dag van de lagere school carriere van mijn jongste heb ik de leraar /directie een hand gegeven , zo van dit vervelende mens heb je geen last meer en eerlijk gezegd heb ik mooi lak aan wat ze van me zeggen , gr Bernadette
nina

20-01-2005 04:04

hahahahaa… jajaja gaaf!! Zie het helemaal voor me ;'-)
Meer ouders die kritisch zijn. Kunnen er niet genoeg zijn. Worden ze horrendol van op school. Ze hebben al met zoveel regels te maken. Komen er ook nog eens stel ouders die op hun strepen gaan staan en de school vertellen waar ze zich aan dienen te houden.
Kritische ouders die zich niet laten onderschoffelen met slijmverhaaltjes. Ouders moeten zich meer gaan gedragen als kritische consumenten. Onderwijs legt wel de basis voor de verdere carriere van een kind. Kwaliteit eisen, daar bestaan wetten voor waar zelfs scholen zich aan moeten houden. Ouders die hun eigen verantwoordelijkheid nemen en goed onderwijs voor hun kind eisen. Ben je een zeur, nou en?? Den Haag predikt meer eigen verantwoordelijkheid dus wat let je? Goed les krijgen is een recht voor kinderen. Werkt de school niet mee dan kun je dat recht afdwingen. School maakt niet de dienst uit, jij als ouder wel. Meestal vergeten scholen dat, zijn gewend aan volgens hun eigen regeltjes. Zo werkt het niet altijd.
Groetjes
Nina
M@ria

20-01-2005 07:47

ha ha , inderdaad vechten moeten we voor ons kind , eigenlijk belachelijk toch.
Zal het ooit zo ver komen dat ze op de leraren opleidingen dit soort probleem gedrag voorgeschoteld gaan krijgen?
ik vind dat adhd problematiek gewoon een vast onderdeel op de pabo moet gaan worden, maar ja……………
inderdaad bernadette vechten moeten we ervoor!!
bea veenstra

20-01-2005 08:41

Hallo
Ook wij hebben vel strijd moeten leveren voor onze zoon op school
Hij zit op een “gewone” basisschool en we hebben al heel wat gesprekken gevoerd met school.
Ook telkens maar weer aangeven als jullie het nu zus of zo proberen…is er geen andere oplossing etc etc
Meedenken enz
Maar nee hoor, ze doen het al jaren zo en dus blijven we dat zo doen
En idd de stempel vervelende ouder, ze zeggen het niet maar je voelt t wel hahaha
De intern begeleider die wel eens een kind heeft gezien met adhd, pdd-nos enz (ja leuk geleerd uit een boekje) maar niet weet wat het is of wat het inhoudt
Zo moe word je er soms van
Maar goed na veel strijd nu een rugzak,en nu krijgt hij wel extra begeleiding, had in mijn ogen al eerder gekund.
Wij hebben ons niet klakkeloos altijd bij de mening van school neergelegd maar altijd gezegd, wat is het beste voor onze zoon, waar is hij het gelukkigst mee?
Dat moet je voorop stellen in de keus die je maakt
Niet dat de leraar gillend gek word omdat hij/zij er niet mee kan omgaan, nou dan verdiepen ze zich er maar in..
Sorry klinkt hard maar er komen steeds meer van dit soort kinderen en die kun je echt niet allemaal dumpen in het speciaal onderwijs.
Het scheelt soms ook heel erg hoe de leraar zich opsteld, de ene wil zich er wel voor inzetten en de ander echt niet!
Misschien moet er ook meer voorlichting komen op scholen over kinderen met gedragsproblematiek.
Dat haalt denk ik bij veel leerkrachten ook vooroordelen weg en kweekt misschien wat meer begrip.
Kijk wij zijn voor ons gevoel baanbrekend bezig hier op school maar hoop dan ook dat de kinderen die na mijn zoon komen daar ook profijt van hebben.
Het staat wel leuk in de schoolgids vermeld hoor dat je een rugzak kan aanvragen maar verder niks, geen uitleg oid, dus veel ouders weten niet wat het is
Maar ook school zelf niet, hij is de eerste!
Mijn advies blijf vechten en doe wat jij denkt dat het beste is voor je kind, ten alle tijde!
Groet,
Bea

Een leerling met ADHD in de klas - tips voor leraars in het middelbaar onderwijs

Greet

Bernadette

Greet

adhd moeder

Greet

M@ria

Bernadette

nina

M@ria

bea veenstra